کد مطلب:129592 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:124
عمرو بن قرظة انصاری
سـمـاوی گوید: وی عمرو بن قرظة بن كعب بن عمرو بن عائذ بن زید مناة بن ثعلبة بن كعب بن خزرج انصاری كوفی است.
قرظه از صحابه ی راوی و از اصحاب امیرمؤمنان (ع) بود. او در كوفه سكونت گزید و در جـنـگهـای آن حـضـرت در ركـابـش جـنـگـیـد و حـضـرت او را حـكمران فارس قرار داد. او در سـال 51 وفـات یـافـت و نـخـستین كسی بود كه در كوفه بر وی نوحه سرایی كردند. قرظه از خود فرزندانی به جا گذاشت كه مشهورترینشان عمرو و علی هستند.
عـمـرو در دوران قـبل از جنگ و پیش از ممانعت در كربلا نزد ابا عبداللّه الحسین (ع) آمد. امام حسین (ع) در گفت و گوهایی كه پیش از آمدن شمر با عمر سعد داشت او را می فرستاد؛ كه پاسخ می آورد. تا آنكه با رسیدن شمر ارتباط میان آن دو قطع گردید.
چون روز دهم محرم فرا رسید، از امام حسین (ع) اجازه میدان خواست و چون به میدان آمد گفت:
جنگاوران انصار می دانند كه من از قلمرو خاندانم پشتیبانی می كنم،
با ضربت جوانی كه جان و خانه خویش را فدای حسین می كند.
شـیخ ابن نما گوید: با این سخن كه در راه حسین خونم و خانه ام را فدا می كنم طعنه به ابـن سـعـد زده اسـت. چـرا كـه وقـتـی امـام (ع) بـه ابـن سـعـد گـفت: «با من بیا» گفت: بر خانه ام بـیمناكم. امام (ع) فرمود من به جایش به تو خانه ای می دهم. گفت: بـر امـوال خـویـش بـیـمناكم. فرمود: من از اموال خویش در حجاز به تو می دهم و او ابراز ناخشنودی كرد. [1] .
او مـدت كـوتـاهـی جنگید و سپس نزد حسین (ع) بازگشت و در برابرش ایستاد تا او را از دشـمـن حـفـظ كند! ابن نما گوید: تیرها به صورت و سینه او می خورد و به امام (ع) هیچ گزندی نرسید، تا آنكه زخمهای فراوان او را ناتوان ساخت. سپس رو به امام (ع) كرد و گـفـت: ای فـرزنـد رسـول خدا(ص) آیا وفا كردم؟ فرمود: آری. تو در بهشت پیشاپیش مـنـی. بـه رسول خدا(ص) سلام برسان و بگو كه من هم پس از شما می آیم! آنگاه بی جان بر زمین افتاد. [2] .
امـا عـلی (دیگر فـرزند قرظه انصاری) همراه عمر سعد رفت و هنگامی كه برادرش كشته شد از صف لشكر بیرون آمد و فریاد زد: ای حسین ای دروغگو، برادرم را فریفتی و كشتی؟ حسین (ع) فرمود: من برادرت را نفریفتم بلكه خداوند او را هدایت و تو را گمراه كرد!
عـلی گـفت: خدا مرا بكشد اگر تو را نكشم یا پیش از تو كشته نشوم و به امام حسین (ع) حـمـله ور شد. نافع بن هلال راه را بر او بست و با ضربت نیزه بر زمینش افكند. یارانش حـمـله كردند و او را نجات دادند. بعدها او را درمان كردند و بهبود یافت. این علی بر خلاف بـرادر شـهـیـدش، در كـتـاب هـای اهـل تـسـنـن زنـدگـیـنـامـه ای دارد و نـیـز از او روایـت نقل كرده و او را ستوده اند! [3] .
در زیارت ناحیه ی مقدسه بر عمرو بن قرظه انصاری این گونه درود فرستاده شده است:
«سلام بر عمرو بن قرظه انصاری». [4] .
قرظه از صحابه ی راوی و از اصحاب امیرمؤمنان (ع) بود. او در كوفه سكونت گزید و در جـنـگهـای آن حـضـرت در ركـابـش جـنـگـیـد و حـضـرت او را حـكمران فارس قرار داد. او در سـال 51 وفـات یـافـت و نـخـستین كسی بود كه در كوفه بر وی نوحه سرایی كردند. قرظه از خود فرزندانی به جا گذاشت كه مشهورترینشان عمرو و علی هستند.
عـمـرو در دوران قـبل از جنگ و پیش از ممانعت در كربلا نزد ابا عبداللّه الحسین (ع) آمد. امام حسین (ع) در گفت و گوهایی كه پیش از آمدن شمر با عمر سعد داشت او را می فرستاد؛ كه پاسخ می آورد. تا آنكه با رسیدن شمر ارتباط میان آن دو قطع گردید.
چون روز دهم محرم فرا رسید، از امام حسین (ع) اجازه میدان خواست و چون به میدان آمد گفت:
جنگاوران انصار می دانند كه من از قلمرو خاندانم پشتیبانی می كنم،
با ضربت جوانی كه جان و خانه خویش را فدای حسین می كند.
شـیخ ابن نما گوید: با این سخن كه در راه حسین خونم و خانه ام را فدا می كنم طعنه به ابـن سـعـد زده اسـت. چـرا كـه وقـتـی امـام (ع) بـه ابـن سـعـد گـفت: «با من بیا» گفت: بر خانه ام بـیمناكم. امام (ع) فرمود من به جایش به تو خانه ای می دهم. گفت: بـر امـوال خـویـش بـیـمناكم. فرمود: من از اموال خویش در حجاز به تو می دهم و او ابراز ناخشنودی كرد. [1] .
او مـدت كـوتـاهـی جنگید و سپس نزد حسین (ع) بازگشت و در برابرش ایستاد تا او را از دشـمـن حـفـظ كند! ابن نما گوید: تیرها به صورت و سینه او می خورد و به امام (ع) هیچ گزندی نرسید، تا آنكه زخمهای فراوان او را ناتوان ساخت. سپس رو به امام (ع) كرد و گـفـت: ای فـرزنـد رسـول خدا(ص) آیا وفا كردم؟ فرمود: آری. تو در بهشت پیشاپیش مـنـی. بـه رسول خدا(ص) سلام برسان و بگو كه من هم پس از شما می آیم! آنگاه بی جان بر زمین افتاد. [2] .
امـا عـلی (دیگر فـرزند قرظه انصاری) همراه عمر سعد رفت و هنگامی كه برادرش كشته شد از صف لشكر بیرون آمد و فریاد زد: ای حسین ای دروغگو، برادرم را فریفتی و كشتی؟ حسین (ع) فرمود: من برادرت را نفریفتم بلكه خداوند او را هدایت و تو را گمراه كرد!
عـلی گـفت: خدا مرا بكشد اگر تو را نكشم یا پیش از تو كشته نشوم و به امام حسین (ع) حـمـله ور شد. نافع بن هلال راه را بر او بست و با ضربت نیزه بر زمینش افكند. یارانش حـمـله كردند و او را نجات دادند. بعدها او را درمان كردند و بهبود یافت. این علی بر خلاف بـرادر شـهـیـدش، در كـتـاب هـای اهـل تـسـنـن زنـدگـیـنـامـه ای دارد و نـیـز از او روایـت نقل كرده و او را ستوده اند! [3] .
در زیارت ناحیه ی مقدسه بر عمرو بن قرظه انصاری این گونه درود فرستاده شده است:
«سلام بر عمرو بن قرظه انصاری». [4] .
[1] ر. ك: مثير الاحزان، ص 61.
[2] ر. ك: مثير الاحزان، ص 61؛ اللهوف، ص 46 ـ 47.
[3] ابـصـار العـيـن، ص 155 ـ 156؛ و ر. ك: وسـيـلة الداريـن، ص 174 ـ 176، شـمـاره 108. در ايـن كـتاب آمده است: «صاحب حدائق گويد: اما عمرو در روز ششم محرم در دوران قبل از جنگ و هنگام فرود آمدن حسين در كربلا و پيش از ممانعت نزد وي آمد...».
[4] ر. ك: بحار الانوار، ج 101، ص 272 و ج 45، ص 71.